Glazen bol
20 december 2018
Ik heb ‘m maar weer eens uit de kast gehaald en het stof eraf geblazen: de glazen bol, altijd handig bij een kijkje in de toekomst. Want hoe gaat het er straks uitzien in zzp-land als het kabinet de soap voortzet die gaande is sinds het afschaffen van de Verklaring Arbeidsrelatie (VAR)? En wat gaat de toekomst brengen voor de artiesten in Nederland? Sinds 1 mei 2016 verkeren die qua regelgeving in een soort van luilekkerland, maar blijft dat zo?
Momenteel is de wet DBA nog van toepassing, je weet wel, van die modelovereenkomsten, al is de term ‘van toepassing’ misschien wat al te ferm gekozen. Die wet wordt momenteel namelijk niet of nauwelijks gecontroleerd en dus ook niet of nauwelijks nageleefd. Alleen de echte boefjes zouden op hun vingers worden getikt, zo beloofde de toenmalige staatssecretaris, maar met een vleugellamme belastingdienst is dat een utopie gebleken tot nu toe. Nu zit dus het huidige kabinet met de gebakken peren en is men bezig met grootse plannen om deze beschamende vertoning alsnog tot een goed (lees: redelijk) einde te brengen. Wouter Koolmees heeft het er maar druk mee: hij wil de kwetsbare positie van zelfstandigen verbeteren, meer duidelijkheid verschaffen omtrent de arbeidsverhouding, maar ook administratieve rompslomp vermijden. Om dat te bereiken melden bronnen dat hij bezig is om een enorme kerstboom op te tuigen. Een korte samenvatting: zzp-ers die minder dan een nog nader te bepalen minimumtarief verdienen (15 tot 18 euro per uur) zijn straks ‘automatisch’ geen zelfstandigen meer, terwijl de dure jongens onder de zelfstandigen (75 euro of meer per uur) zonder nadere toetsing mogen worden ingehuurd. Voor de groepen daartussen wil hij, let op, een webmodule in het leven roepen die ingevuld moet worden door opdrachtgevers om de arbeidsrelatie te bepalen. Waar hebben we dat eerder gehoord? In 2014 was er al zo’n webmodule waaruit dan in een gunstig geval een Beschikking Geen Loonheffingen (BGL) zou moeten rollen. Juist door de administratieve rompslomp werd het ding destijds al snel op zolder gezet, naast de VAR. Ik vraag mij dan ook af waarom het deze keer wél zou moeten gaan werken. Koolmees zal met allerlei vakgroepen in conclaaf moeten om draagvlak te krijgen voor dit plan en we weten dat het gedonder dan pas écht begint. Mijn glazen bol voorspelt dat er zwaar weer aan zit te komen voor onze Wouter.
Eén van de vakgroepen waar Wouter Koolmees mee te maken gaat krijgen, is de artiestenbranche. En laten we de dames en heren van die club een groot compliment geven, want zij hebben tijdens de vorige ronde zo’n beetje alle administratieve rompslomp uit het dagelijkse artiestengebeuren weten te babbelen. Een simpele verklaring is momenteel voldoende om de artiestenregeling met al haar mitsen en maren buiten werking te stellen. Dat opent nu ook voor amateurs de mogelijkheid om op factuur te werken en zodoende de gageverklaring en het verloningscircuit te omzeilen. Of dit zo blijft is natuurlijk de vraag, maar ik heb goede hoop. De artiestenbranche weet ‘Den Haag’ er namelijk steeds beter van te overtuigen dat er per definitie nooit een gezagsverhouding kán bestaan tussen opdrachtgever en artiest. En iets wat niet kan, hoef je ook niet te onderzoeken. Met dit uitgangspunt kunnen artiesten ook in de toekomst hun natuurlijke zelfstandigheid behouden en verschoond blijven van webmodules en andere fratsen. De mensen van geluid, licht en andere facilitaire takken zijn hiermee niet geholpen (want geen artiest), maar zij kunnen in ieder geval nog tot minimaal 1 januari 2020 doorgaan op de huidige voet. Tot die tijd verandert er niets, zoveel is zeker. Daar is geen glazen bol voor nodig.